İşyeri kirası, işyeri kira sözleşmesi, sözleşme feshi, dükkan kira sözleşmesi, kiracı tahliyesi, tahliye taahhütnamesi, kira artış oranı konusunda bugün neredeyse hepimiz bir sorun yaşamaktayız. Ev sahipler ve kiracılar bu konuda bilgiye ve çözüme ihtiyaç duymaktadırlar. Sıraladığımız konulara bu ihtiyaç sebebi ile değinmek isteriz.
Kira sözleşmesinin iki tarafı vardır biri kiralanan malı kullanıma elverişli halde bulunduran ve kira dönemi boyunca elverişli halde bulunduran kiraya veren, diğeri ise kiralananı teslim alan, kullanan, kiralananı dönem boyunca özenle koruyan ve kira borcunu ifa eden kiracıdır.
Kira sözleşmesi; konut kirası, işyeri kirası, ofis kirası, ürün kirası olarak karşımıza farklı şekillerde çıkabilir.
İşyeri kira sözleşmesi de diğer kira sözleşmeleri gibi yazılı veya sözlü olarak yapılabilir, bu konuda şekil serbestisi vardır. Ancak yazılı şekilde yapılan sözleşme taraflara delil açısından daha etkili gelmektedir.
Konut kirasında olduğu gibi işyeri kirasında da dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Örneğin, kiranın bedeli, kira ödeme zamanı, kiranın ne şekilde ödeneceği, işyerinin metrekaresi, vergi- aidat ve diğer masrafların kim tarafından ödeneceği, sözleşme feshi koşulları, varsa tahliye taahhütnamesine dair koşullar ve zaman, kira artış oranı, kira sözleşmesinin süresi, alt kiraya verilebilmeye dair hususlar, kefile dair bilgiler, varsa kira ödemekte gecikilmesi/temerrüt durumundaki veya erken fesih durumundaki cezai şartlar, kira artış oranı kira sözleşmesine belirtilmesi gereken hususlardır. Bunun haricinde kiralanan yerin ne için kullanılacağını ve kiracının komşulara karşı özen yükümlülüğüne dair hususları da sözleşmede belirlemekte fayda bulunmaktadır. Kiralanan gayrımenkuldeki ortak alanlara dair borçlara ve sorumluluklara da kira sözleşmesinde yer vermek kiracının dikkat etmesi gereken noktaları vurgulamak için faydalı olacaktır.
Tahliye taahhütnamesi ise, kiracının belirli bir tarihte kiralananı boşaltacağına dair taahhüt vermesidir. Zira belirli süreli bir kira sözleşmesi yapmanız sürenin bitiminde kiralananı boş olarak teslim alacağınız anlamına gelmez. Türk Borçlar Hukuku’nda kiracıyı koruyan sistem kira sözleşmesi süresinin otomatik olarak uzamasını ve kiracının çıkmak istememesi durumunda kiraya verenin elini boşa çıkaran bir düzen getirmiştir. Buna kiracının kiraya verene göre ekonomik ve sosyal olarak daha zayıf konumda olması gerekçe gösterilmektedir.
TBK 352; “ Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği hâlde boşaltmamışsa kiraya veren, kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir.” diyerek tahliye taahhütnamesine hukuki anlam katmıştır. Bu vesile ile belirtmek isteriz ki taahhütnameye dayanarak kiraya veren olarak elinizde tahliye tarihi olarak beyan edilen tarihten itibaren 1 ay içinde dava açmak ve icra açmak gibi çözüm yollarınız bulunmakta. Sadece taahhütname olması kiralanının boşaltılmasına, kiracının tahliyesine kendiliğinden yol açmaz kiraya verenin aktif rolü gerekir. Tahliye taahhütü adi yazılı şekle tabidir. Tahliye taahhütnamesi kira sözleşmesinin imzalanması aşamasında veya kira sözleşmesi henüz imzalanmadan önce verilmişse geçersiz olur. Bu konuda dikkat edilmesi gerekir yani kira sözleşmesi imzalandıktan sonra kiracı belli tarihte taşınmazı boşaltacağına dair beyanda bulunmalı ve bu beyanını yazıya dökmelidir. Bu beyan kiraya verende kalacaktır.